Σπονδυλοαρθρίτιδα - Σπονδυλίτιδα

Τι είναι η σπονδυλοαρθρίτιδα - σπονδυλίτιδα;

Η σπονδυλοαρθρίτιδα και η σπονδυλίτιδα είναι όροι που συχνά χρησιμοποιούνται εναλλακτικά για να περιγράψουν μια ομάδα φλεγμονωδών παθήσεων που επηρεάζουν κυρίως τη σπονδυλική στήλη. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν πόνο, δυσκαμψία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δομικές αλλαγές στη σπονδυλική στήλη.

Η σπονδυλοαρθρίτιδα είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει διάφορες ρευματικές παθήσεις που μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά, όπως η φλεγμονή των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης (σπονδυλίτιδα) και συχνά των αρθρώσεων των άκρων (αρθρίτιδα), καθώς και των συνδέσμων και των τενόντων (ενθεσίτιδα). Η σπονδυλίτιδα, από την άλλη πλευρά, αναφέρεται πιο συγκεκριμένα στη φλεγμονή των σπονδύλων. Ωστόσο, στην κλινική πράξη, οι δύο όροι συχνά χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν το ίδιο φάσμα παθήσεων, με την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα να αποτελεί την πιο γνωστή και χαρακτηριστική μορφή.

Σύγχρονες, Ελάχιστα Επεμβατικά Τεχνικές, Άμεση Κινητοποίηση & Χωρίς Νοσηλεία

Ποιες είναι οι κύριες μορφές που έχει η σπονδυλοαρθρίτιδα - σπονδυλίτιδα;

Υπάρχουν διάφορες μορφές σπονδυλοαρθρίτιδας, καθεμία με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Οι πιο κοινές είναι οι εξής:

Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα: Αυτή είναι η πρωταρχική και πιο μελετημένη μορφή σπονδυλοαρθρίτιδας. Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των ιερολαγονίων αρθρώσεων (που συνδέουν τη σπονδυλική στήλη με τη λεκάνη) και των σπονδύλων. Με την πάροδο του χρόνου, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε οστεοποίηση και σύντηξη των σπονδύλων, προκαλώντας σημαντική δυσκαμψία και περιορισμό της κινητικότητας.
Ψωριασική Αρθρίτιδα: Αυτή η μορφή αρθρίτιδας σχετίζεται με την ψωρίαση, μια χρόνια δερματική πάθηση. Μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε άρθρωση στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της σπονδυλικής στήλης.
Αντιδραστική Αρθρίτιδα: Αυτή η μορφή αρθρίτιδας εμφανίζεται συνήθως μετά από μια λοίμωξη, όπως ουρολοίμωξη ή εντερική λοίμωξη. Μπορεί να επηρεάσει τις αρθρώσεις, τα μάτια και την ουρήθρα.
Εντεροπαθητική Αρθρίτιδα: Αυτή η μορφή αρθρίτιδας σχετίζεται με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα. Μπορεί να επηρεάσει τόσο τις αρθρώσεις των άκρων όσο και τη σπονδυλική στήλη.
Μη Ακτινολογική Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα: Αυτή η μορφή μοιάζει με την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα όσον αφορά τα συμπτώματα, αλλά δεν υπάρχουν εμφανείς δομικές αλλαγές στις ιερολαγόνιες αρθρώσεις στις ακτινογραφίες. Ωστόσο, η φλεγμονή μπορεί να ανιχνευθεί με μαγνητική τομογραφία (MRI).

Ποια είναι τα συμπτώματα της σπονδυλοαρθρίτιδας - σπονδυλίτιδας;

Τα συμπτώματα της σπονδυλοαρθρίτιδας μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη μορφή και την έκταση της φλεγμονής. Ωστόσο, ορισμένα κοινά συμπτώματα είναι τα παρακάτω:

Πόνος στην πλάτη: Συχνά περιγράφεται ως ένας θαμπός, βαθύς πόνος στην κάτω πλάτη ή στους γλουτούς, ο οποίος μπορεί να επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας ή μετά από περιόδους ακινησίας και να βελτιώνεται με την κίνηση.
Δυσκαμψία: Η δυσκαμψία είναι ιδιαίτερα έντονη το πρωί ή μετά από παρατεταμένη ακινησία και μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 30 λεπτά.
Περιορισμένη κινητικότητα: Με την πάροδο του χρόνου, η φλεγμονή και η πιθανή σύντηξη των σπονδύλων μπορούν να οδηγήσουν σε μειωμένη ευλυγισία και δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων.
Ενθεσίτιδα: Πόνος και φλεγμονή στις περιοχές όπου οι τένοντες και οι σύνδεσμοι προσφύονται στα οστά, όπως η φτέρνα (τενοντίτιδα Αχιλλείου τένοντα), ο αγκώνας (επικονδυλίτιδα) ή το στέρνο.
Πρήξιμο και πόνος στις αρθρώσεις των άκρων: Μπορεί να επηρεαστούν τα γόνατα, οι αστράγαλοι, τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών.
Κόπωση: Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα κόπωσης και έλλειψη ενέργειας.
Φλεγμονή στα μάτια (ραγοειδίτιδα): Προκαλεί πόνο, ερυθρότητα και ευαισθησία στο φως.
Δερματικές εκδηλώσεις: Στην ψωριασική αρθρίτιδα, μπορεί να υπάρχουν τα χαρακτηριστικά δερματικά εξανθήματα της ψωρίασης.
Εντερικά προβλήματα: Στην εντεροπαθητική αρθρίτιδα, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος, διάρροια και απώλεια βάρους.

Πώς γίνεται η διάγνωση για τη σπονδυλοαρθρίτιδα - σπονδυλίτιδα;

Η διάγνωση της σπονδυλοαρθρίτιδας μπορεί να είναι πρόκληση, ειδικά στα αρχικά στάδια, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να είναι μη ειδικά και να μιμούνται άλλες παθήσεις. Η διαδικασία διάγνωσης συνήθως περιλαμβάνει:

Λεπτομερές ιατρικό ιστορικό: Ο γιατρός θα ρωτήσει για τα συμπτώματα, τη διάρκειά τους, το οικογενειακό ιστορικό ρευματικών παθήσεων και άλλες σχετικές πληροφορίες.
Φυσική εξέταση: Ο γιατρός θα αξιολογήσει την κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης και των αρθρώσεων, θα αναζητήσει σημεία φλεγμονής και ευαισθησίας, και θα ελέγξει για ενθεσίτιδα.
Απεικονιστικές εξετάσεις:
- Ακτινογραφίες: Μπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση δομικών αλλαγών στη σπονδυλική στήλη και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις, ειδικά στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.
- Μαγνητική Τομογραφία (MRI): Είναι πιο ευαίσθητη στην ανίχνευση της φλεγμονής σε πρώιμο στάδιο, πριν εμφανιστούν οι δομικές αλλαγές στις ακτινογραφίες. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τη διάγνωση της μη ακτινολογικής αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας.
Εργαστηριακές εξετάσεις:
- Δείκτες φλεγμονής (ΤΚΕ, CRP): Μπορεί να είναι αυξημένοι, υποδεικνύοντας φλεγμονή στο σώμα, αλλά δεν είναι ειδικοί για τη σπονδυλοαρθρίτιδα.
- HLA-B27: Ένα γενετικό δείγμα που είναι θετικό σε πολλούς ασθενείς με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και άλλες μορφές σπονδυλοαρθρίτιδας. Ωστόσο, η παρουσία του HLA-B27 δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ένα άτομο θα αναπτύξει σπονδυλοαρθρίτιδα.

Η διάγνωση της σπονδυλοαρθρίτιδας βασίζεται σε ένα συνδυασμό των κλινικών συμπτωμάτων, των ευρημάτων της φυσικής εξέτασης, των απεικονιστικών εξετάσεων και των εργαστηριακών αποτελεσμάτων. Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική για την έναρξη της κατάλληλης θεραπείας και τη βελτίωση της πρόγνωσης. Ο Dr. Τσιάβος Κωνσταντίνος, Χειρουργός Ορθοπαιδικός – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, τονίζει τη σημασία της ολιστικής προσέγγισης στη διάγνωση και τη διαχείριση των σπονδυλοαρθρίτιδων, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες κάθε ασθενούς ξεχωριστά.

Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για τη σπονδυλοαρθρίτιδα - σπονδυλίτιδα;

Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για τη σπονδυλοαρθρίτιδα που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων, στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Οι κύριες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι οι εξής:

Φαρμακευτική αγωγή:
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ): Είναι συχνά η πρώτη γραμμή θεραπείας για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής.
- Αναλγητικά: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του πόνου, αλλά δεν αντιμετωπίζουν τη φλεγμονή.
- Κορτικοστεροειδή: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από έντονη φλεγμονή, αλλά η μακροχρόνια χρήση τους συνδέεται με πολλές παρενέργειες.
Φυσικοθεραπεία και άσκηση: Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης και των αρθρώσεων, την ενδυνάμωση των μυών που υποστηρίζουν τη σπονδυλική στήλη και τη βελτίωση της στάσης του σώματος. Η τακτική άσκηση, όπως το κολύμπι, η γιόγκα και οι ασκήσεις χαμηλής πρόσκρουσης, είναι ευεργετική.
Επισκληρίδιες εκχύσεις – ενέσεις: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του πόνου που προέρχεται από τη φλεγμονή των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης και των γύρω νεύρων. Παρέχουν προσωρινή ανακούφιση και μπορούν να βοηθήσουν στη διευκόλυνση της φυσικοθεραπείας.
Εργοθεραπεία: Μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να προσαρμόσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και να χρησιμοποιήσουν βοηθητικά εργαλεία για να διαχειριστούν τον πόνο και τη δυσκαμψία.
Χειρουργική επέμβαση: Σπάνια είναι απαραίτητη, αλλά μπορεί να εξεταστεί σε περιπτώσεις σοβαρής δομικής βλάβης ή νευρολογικών συμπτωμάτων, για την αντιμετώπιση σοβαρών επιπλοκών ή για τη βελτίωση της λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής:
- Αποσυμπίεση σπονδυλικού σωλήνα: Μπορεί να είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις όπου η χρόνια φλεγμονή και η οστεοποίηση οδηγούν σε στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, προκαλώντας πίεση στα νεύρα.
- Σπονδυλοδεσία: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης σε περιπτώσεις αστάθειας ή μετά από ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις για παραμόρφωση ή κατάγματα.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της σπονδυλοαρθρίτιδας - σπονδυλίτιδας;

Η χρόνια φλεγμονή που σχετίζεται με τη σπονδυλοαρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες επιπλοκές, όπως:

Μόνιμη δυσκαμψία και περιορισμένη κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης: Η σύντηξη των σπονδύλων μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό της κίνησης.
Κύφωση: Η πρόσθια κάμψη της σπονδυλικής στήλης μπορεί να οδηγήσει σε κακή στάση του σώματος και δυσκολία στην όραση προς τα εμπρός.
Κατάγματα σπονδύλων: Η οστεοπόρωση, η οποία είναι πιο συχνή σε ασθενείς με χρόνια φλεγμονή, αυξάνει τον κίνδυνο καταγμάτων.
Καρδιαγγειακά προβλήματα: Οι ασθενείς με σπονδυλοαρθρίτιδα έχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Φλεγμονή στα μάτια (ραγοειδίτιδα): Μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όρασης εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Αμυλοείδωση: Μια σπάνια επιπλοκή όπου πρωτεΐνες εναποτίθενται στα όργανα, επηρεάζοντας τη λειτουργία τους.
Σύνδρομο ιππουρίδας: Μια σοβαρή κατάσταση που προκαλείται από πίεση στα νεύρα της κάτω μοίρας της σπονδυλικής στήλης και μπορεί να οδηγήσει σε ακράτεια και αδυναμία στα πόδια.

Η τακτική ιατρική παρακολούθηση και η αποτελεσματική διαχείριση της νόσου μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή την καθυστέρηση αυτών των επιπλοκών.