Κατάγματα Σπονδυλικής Στήλης

Ένας ασθενής με ένα συμπιεστικό ή οστεοπορωτικό κάταγμα διατρέχει υψηλότατο κίνδυνο να ξαναπάθει. Αυτό που νιώθει ο ασθενής είναι πόνο στην πλάτη ή πόνο στη μέση. Σε κάποιες περιπτώσεις συμπιεστικού κατάγματος που προέρχεται από απότομη κίνηση ή απότομη άρση κάποιου βάρους, ο πόνος στη ράχη είναι απότομος και έντονος.

Αν αυτά τα κατάγματα δεν καταφέρουν να πωρωθούν με τον καιρό, τότε ο πόνος γίνεται χρόνιος και έτσι, σταδιακά ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα, όπως η κύφωση, η σκολίωση, η αρθρίτιδα ή σπανιότερα και σε βαριές περιπτώσεις ακόμη και νευρολογικές βλάβες. Η κύφωση με τη σειρά της πυροδοτεί προβλήματα στη λειτουργία των πνευμόνων λόγω του περιορισμού της θωρακικής κοιλότητας.

Τα εκρηκτικά κατάγματα είναι συνήθως αποτέλεσμα κάκωσης υψηλής βίας, ενώ ενίοτε συνοδεύονται από κατάγματα σπονδυλικών πετάλων. Στην ακτινογραφία εμφανίζεται διεύρυνση της απόστασης μεταξύ των αυχένων, ως αποτέλεσμα της εκρηκτικής δράσης της κάκωσης που έφερε το διαχωρισμό τους. Στις πλάγιες λήψεις της ακτινογραφίας εντοπίζεται κύφωση. Είναι σημαντικό να γίνει αξονική τομογραφία, ώστε να ελεγχθεί στο εύρος του σπονδυλικού σωλήνα μήπως υπάρχει οστικό τεμάχιο που προκαλούν στένωσή του.

Τα εκρηκτικά κατάγματα που έχουν νευρολογικό έλλειμμα χρήζουν άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Πριν το χειρουργείο απαιτείται μαγνητική και αξονική τομογραφία.

Η διάγνωση τίθεται με κλινική εξέταση και απεικονιστικό έλεγχο. Φυσικά, εξίσου σημαντική είναι και η καταγραφή του πλήρους ιατρικού ιστορικού του ασθενή. Κατά τη φυσική εξέταση ο ασθενής νιώθει πόνο και ευαισθησία στην πίεση των ακανθωδών αποφύσεων.

Η ακτινογραφία χρησιμοποιείται για τη διάγνωση ενός κατάγματος. Με τη μαγνητική τομογραφία ανιχνεύονται επιπλέον και τα κατάγματα που δεν έχουν εμφανή σφηνοειδή παραμόρφωση στην ακτινογραφία, καθώς επίσης υπάρχει λεπτομερής απεικόνιση των νευρικών σημείων και του περιεχομένου του σπονδυλικού σωλήνα.

Αν η εφαρμογή της μαγνητικής δεν είναι δυνατή, η αξονική τομογραφία έχει επίσης αρκετή ευαισθησία, τουλάχιστον ως προς το είδος του κατάγματος.

Για τα συμπιεστικά κατάγματα εφαρμόζονται ανάλογες απεικονιστικές εξετάσεις. Συνοδευτικά απαιτούνται και εργαστηριακές εξετάσεις με έλεγχο των δεικτών που σχετίζονται με την οστεοπόρωση και την οστική λειτουργία (γενική αίματος, δείκτες ελέγχου θυρεοειδούς, μέτρηση οστικής πυκνότητας, ασβέστιο, βιταμίνη D, κλπ.).

Για τα συμπιεστικά κατάγματα, η θεραπεία είναι αρχικώς συμπτωματική. Εφαρμόζονται κηδεμόνες μέχρι να πωρωθεί το κάταγμα, αν ο ασθενής νιώθει έντονο πόνο ή επί σοβαρής παραμόρφωσης. Συνιστάται αναλγησία μέχρι την πώρωση του κατάγματος.

Αν η αιτία είναι η οστεοπόρωση, τότε χορηγούνται αντιοστεοπορωτικά φαρμακευτικά σκευάσματα και συνιστάται άσκηση (κατόπιν συμβουλής ειδικού).

Αν ο πόνος επιμένει για εβδομάδες, ενδεχομένως να απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση του κατάγματος.

Η μέθοδος που εφαρμόζεται είναι η κυφοπλαστική κατά περίπτωση. Είναι ανώδυνη, ελάχιστα επεμβατική και δεν χρειάζεται μεγάλη περίοδος αποκατάστασης, ενώ μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με μέθη, είτε με γενική αναισθησία. Ο χειρουργός προσεγγίζει τη βλάβη διαδερμικά με χρήση ειδικού εργαλείου (βελόνη) και στη συνέχεια με έγχυση ειδικού τσιμέντου ακινητοποιεί το κάταγμα. Η επιλογή της μεθόδου γίνεται βάσει περιστατικού.

Για τα εκρηκτικά κατάγματα απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση, όταν παρουσιάζεται νευρολογικό έλλειμμα. Ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση έχουμε όταν μειώνεται το ύψος του σπονδυλικού σώματος κάτω από 50% και όταν μειώνεται το εύρος του σπονδυλικού σωλήνα κατά 50%.

Στα εκρηκτικά κατάγματα η χειρουργική αντιμετώπιση εκλογής είναι η σπονδυλοδεσία. Η σπονδυλοδεσία επιτυγχάνεται με ενοποίηση των σπονδύλων που πάσχουν. Πραγματοποιείται με τη χρήση αυτόλογου ή ετερόλογου μοσχεύματος και ειδικά υλικά που ακινητοποιούν τους σπονδύλους. Εφαρμόζεται γενική αναισθησία. Αναλόγως του σταδίου και του περιστατικού επιλέγεται είτε ανοιχτό χειρουργείο, είτε διαδερμικό.

Η χειρουργική αντιμετώπιση ενός κατάγματος, όταν κρίνεται σκόπιμη πρέπει να γίνεται, διότι συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς και αυξάνει το προσδόκιμο ζωής του.