Σκολίωση

Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της καμπυλότητας. Στις ήπιες μορφές, μπορεί να μην υπάρχουν εμφανή συμπτώματα. Καθώς η καμπυλότητα αυξάνεται, μπορεί να παρατηρηθούν ασυμμετρίες στους ώμους (ο ένας ώμος φαίνεται ψηλότερος από τον άλλο), στις ωμοπλάτες (η μία ωμοπλάτη προεξέχει περισσότερο), στη μέση (ανομοιόμορφη γραμμή μέσης) και στους γοφούς (ο ένας γοφός φαίνεται ψηλότερος από τον άλλο). Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί κλίση του κορμού προς τη μία πλευρά και διαφορετικό ύψος των πλευρών.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκληθεί πόνος στην πλάτη, δυσκολία στην αναπνοή λόγω της πίεσης στους πνεύμονες και καρδιαγγειακά προβλήματα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο πόνος δεν είναι συνήθως ένα πρώιμο σύμπτωμα της ιδιοπαθούς εφηβικής σκολίωσης, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε ενήλικες ή σε άλλες μορφές σκολίωσης.

Η διάγνωση ξεκινά συνήθως με μια κλινική εξέταση από έναν εξειδικευμένο ιατρό, όπως ο Dr. Τσιάβος Κωνσταντίνος, Χειρουργός Ορθοπαιδικός – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης. Κατά την εξέταση, ο ιατρός θα παρατηρήσει τη στάση του σώματος, την ευθυγράμμιση των ώμων, των ωμοπλατών, της μέσης και των γοφών, καθώς και την ύπαρξη τυχόν καμπυλότητας κατά την επίκυψη του ασθενούς (Adam’s forward bend test).

Εάν υπάρχει υποψία, θα ζητηθούν ακτινογραφίες ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης σε πρόσθια και πλάγια λήψη. Η ακτινογραφία επιτρέπει τη μέτρηση της γωνίας Cobb, η οποία καθορίζει τη σοβαρότητα της καμπυλότητας. Γωνία Cobb μεγαλύτερη από 10 μοίρες θεωρείται διαγνωστική για σκολίωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία (MRI), για την αξιολόγηση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων, ιδιαίτερα όταν υπάρχει υποψία για συγγενή ή νευρομυϊκή σκολίωση.

Η θεραπεία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η σοβαρότητα και ο τύπος της καμπυλότητας, καθώς και ο κίνδυνος επιδείνωσης. Οι βασικές επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν την παρακολούθηση, τη θεραπεία με κηδεμόνα και τη χειρουργική αντιμετώπιση.

• Παρακολούθηση: Συνιστάται για ήπιες καμπυλότητες (συνήθως κάτω των 25 μοιρών) σε ασθενείς που βρίσκονται ακόμη στην ανάπτυξη. Περιλαμβάνει τακτικές κλινικές και ακτινολογικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της εξέλιξης της καμπυλότητας.
• Θεραπεία με Κηδεμόνα: Ενδείκνυται για μέτριες καμπυλότητες (συνήθως μεταξύ 25 και 45 μοιρών) σε παιδιά και εφήβους που βρίσκονται στην ανάπτυξη. Ο κηδεμόνας είναι ένα ειδικά κατασκευασμένο ορθοτικό βοήθημα που φοριέται για αρκετές ώρες την ημέρα και στοχεύει στην πρόληψη της επιδείνωσης της καμπυλότητας. Η αποτελεσματικότητα του κηδεμόνα εξαρτάται από τη σωστή εφαρμογή και τη συμμόρφωση του ασθενούς.
• Χειρουργική Αντιμετώπιση: Συνιστάται για σοβαρές καμπυλότητες (συνήθως άνω των 45-50 μοιρών) ή για καμπυλότητες που επιδεινώνονται παρά τη θεραπεία με κηδεμόνα. Η χειρουργική επέμβαση στοχεύει στη διόρθωση της καμπυλότητας και στη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης μέσω της χρήσης εμφυτευμάτων (ράβδοι, βίδες). Ειδικότερα, υπάρχουν οι εξής επιλογές:
  • Σπονδυλοδεσία: Αυτή είναι μια χειρουργική επέμβαση που χρησιμοποιείται για τη σταθεροποίηση και διόρθωση της καμπυλότητας της σπονδυλικής στήλης σε πιο σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης.
  • Ρομποτική Χειρουργική Σπονδυλικής Στήλης: Αυτή είναι μια τεχνολογικά προηγμένη μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ακριβέστερη και ασφαλέστερη εκτέλεση της σπονδυλοδεσίας στην αντιμετώπιση της σκολίωσης.

Εκτός από τις κύριες θεραπευτικές επιλογές, υπάρχει και η εξής επιλογή:

• Φυσικοθεραπεία (Μυϊκή Ενδυνάμωση): Η φυσικοθεραπεία και οι ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της πλάτης και του κορμού μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της στάσης του σώματος και της ευλυγισίας, στην υποστήριξη της σπονδυλικής στήλης καθώς και στην ανακούφιση από τον πόνο που μπορεί να σχετίζεται με τη σκολίωση. Ωστόσο, δεν διορθώνουν την ίδια την καμπυλότητα.

Η έγκαιρη διάγνωση της σκολίωσης είναι κρίσιμη, ειδικά κατά την περίοδο της ταχείας ανάπτυξης στην παιδική και εφηβική ηλικία. Η έγκαιρη ανίχνευση επιτρέπει την έναρξη της κατάλληλης θεραπείας, όπως η χρήση κηδεμόνα, η οποία μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της καμπυλότητας και την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση.

Η στενή παρακολούθηση και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την πρόγνωση και την ποιότητα ζωής των ατόμων με σκολίωση. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό οι γονείς και οι παιδίατροι να είναι ευαισθητοποιημένοι για τα σημάδια της σκολίωσης και να αναζητούν εξειδικευμένη ιατρική συμβουλή όταν υπάρχουν υποψίες.

Εάν η σκολίωση δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, ιδιαίτερα οι πιο σοβαρές μορφές, μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες επιπλοκές. Αυτές περιλαμβάνουν την προοδευτική επιδείνωση της καμπυλότητας, η οποία μπορεί να προκαλέσει αισθητικά προβλήματα, χρόνιο πόνο στην πλάτη, μειωμένη λειτουργικότητα, δυσκολία στην αναπνοή λόγω της θωρακικής παραμόρφωσης και της πίεσης στους πνεύμονες, και σε σπάνιες περιπτώσεις, καρδιαγγειακά προβλήματα. Η ψυχολογική επίδραση της σκολίωσης δεν πρέπει επίσης να υποτιμάται, καθώς η παραμόρφωση του σώματος μπορεί να επηρεάσει την αυτοπεποίθηση και την κοινωνική ζωή του ατόμου.