Σκολίωση

Τι είναι η σκολίωση;

Η σκολίωση αποτελεί μια σύνθετη τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, η οποία χαρακτηρίζεται από μια πλάγια καμπυλότητα μεγαλύτερη από 10 μοίρες κατά Cobb, συνοδευόμενη από στροφή των σπονδύλων. Η πάθηση αυτή μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, από βρέφη έως ενήλικες, με διαφορετικές αιτιολογίες και κλινικές εκδηλώσεις.

Ουσιαστικά, η σκολίωση δεν είναι απλώς μια πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης. Περιλαμβάνει επίσης στροφή των σπονδύλων γύρω από τον κατακόρυφο άξονά τους, οδηγώντας σε ασυμμετρία του κορμού. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη της επιδείνωσης της καμπυλότητας και των πιθανών επιπλοκών.

Σύγχρονες, Ελάχιστα Επεμβατικά Τεχνικές, Άμεση Κινητοποίηση & Χωρίς Νοσηλεία

Ποιες είναι οι βασικές μορφές σκολίωσης που υπάρχουν;

Οι βασικές μορφές της σκολίωσης διακρίνονται ανάλογα με την αιτιολογία και την ηλικία εμφάνισης. Η ιδιοπαθής σκολίωση σε παιδιά είναι η πιο συχνή μορφή, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 80% των περιπτώσεων και η αιτία της παραμένει άγνωστη. Ανάλογα με την ηλικία εμφάνισης, διακρίνεται σε βρεφική (εμφανίζεται πριν την ηλικία των 3 ετών), παιδική (εμφανίζεται μεταξύ 3 και 10 ετών) και εφηβική (εμφανίζεται μετά την ηλικία των 10 ετών).

Η σκολίωση σε ενήλικες (συνήθως μετά την ηλικία των 18 ετών) μπορεί επίσης να εμφανιστεί ή να επιδεινωθεί, είτε ως εξέλιξη μιας μη αντιμετωπισθείσας εφηβικής σκολίωσης είτε ως αποτέλεσμα εκφυλιστικών αλλοιώσεων της σπονδυλικής στήλης (εκφυλιστική σκολίωση).

Άλλες μορφές σκολίωσης περιλαμβάνουν τη συγγενή σκολίωση (η οποία οφείλεται σε ανωμαλίες στην ανάπτυξη των σπονδύλων κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής), τη νευρομυϊκή σκολίωση (που σχετίζεται με νευρολογικές ή μυϊκές παθήσεις, όπως η εγκεφαλική παράλυση ή η μυϊκή δυστροφία) και τη δευτεροπαθή σκολίωση (η οποία μπορεί να προκληθεί από τραυματισμούς, όγκους ή άλλες παθήσεις).

Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν σκολίωση;

Τα συμπτώματα της σκολίωσης μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της καμπυλότητας. Στις ήπιες μορφές, μπορεί να μην υπάρχουν εμφανή συμπτώματα. Καθώς η καμπυλότητα αυξάνεται, μπορεί να παρατηρηθούν ασυμμετρίες στους ώμους (ο ένας ώμος φαίνεται ψηλότερος από τον άλλο), στις ωμοπλάτες (η μία ωμοπλάτη προεξέχει περισσότερο), στη μέση (ανομοιόμορφη γραμμή μέσης) και στους γοφούς (ο ένας γοφός φαίνεται ψηλότερος από τον άλλο). Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί κλίση του κορμού προς τη μία πλευρά και διαφορετικό ύψος των πλευρών.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης, μπορεί να προκληθεί πόνος στην πλάτη, δυσκολία στην αναπνοή λόγω της πίεσης στους πνεύμονες και καρδιαγγειακά προβλήματα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο πόνος δεν είναι συνήθως ένα πρώιμο σύμπτωμα της ιδιοπαθούς εφηβικής σκολίωσης, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε ενήλικες ή σε άλλες μορφές σκολίωσης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της σκολίωσης;

Η διάγνωση της σκολίωσης ξεκινά συνήθως με μια κλινική εξέταση από έναν εξειδικευμένο ιατρό, όπως ο Dr. Τσιάβος Κωνσταντίνος, Χειρουργός Ορθοπαιδικός – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης. Κατά την εξέταση, ο ιατρός θα παρατηρήσει τη στάση του σώματος, την ευθυγράμμιση των ώμων, των ωμοπλατών, της μέσης και των γοφών, καθώς και την ύπαρξη τυχόν καμπυλότητας κατά την επίκυψη του ασθενούς (Adam’s forward bend test).

Εάν υπάρχει υποψία για σκολίωση, θα ζητηθούν ακτινογραφίες ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης σε πρόσθια και πλάγια λήψη. Η ακτινογραφία επιτρέπει τη μέτρηση της γωνίας Cobb, η οποία καθορίζει τη σοβαρότητα της καμπυλότητας. Γωνία Cobb μεγαλύτερη από 10 μοίρες θεωρείται διαγνωστική για σκολίωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία (MRI), για την αξιολόγηση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων, ιδιαίτερα όταν υπάρχει υποψία για συγγενή ή νευρομυϊκή σκολίωση.

Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας για τη σκολίωση;

Η θεραπεία της σκολίωσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η σοβαρότητα και ο τύπος της καμπυλότητας, καθώς και ο κίνδυνος επιδείνωσης. Οι βασικές επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν την παρακολούθηση, τη θεραπεία με κηδεμόνα και τη χειρουργική αντιμετώπιση.

Παρακολούθηση: Συνιστάται για ήπιες καμπυλότητες (συνήθως κάτω των 25 μοιρών) σε ασθενείς που βρίσκονται ακόμη στην ανάπτυξη. Περιλαμβάνει τακτικές κλινικές και ακτινολογικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της εξέλιξης της καμπυλότητας.
Θεραπεία με Κηδεμόνα: Ενδείκνυται για μέτριες καμπυλότητες (συνήθως μεταξύ 25 και 45 μοιρών) σε παιδιά και εφήβους που βρίσκονται στην ανάπτυξη. Ο κηδεμόνας είναι ένα ειδικά κατασκευασμένο ορθοτικό βοήθημα που φοριέται για αρκετές ώρες την ημέρα και στοχεύει στην πρόληψη της επιδείνωσης της καμπυλότητας. Η αποτελεσματικότητα του κηδεμόνα εξαρτάται από τη σωστή εφαρμογή και τη συμμόρφωση του ασθενούς.
Χειρουργική Αντιμετώπιση: Συνιστάται για σοβαρές καμπυλότητες (συνήθως άνω των 45-50 μοιρών) ή για καμπυλότητες που επιδεινώνονται παρά τη θεραπεία με κηδεμόνα. Η χειρουργική επέμβαση στοχεύει στη διόρθωση της καμπυλότητας και στη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης μέσω της χρήσης εμφυτευμάτων (ράβδοι, βίδες). Ειδικότερα, υπάρχουν οι εξής επιλογές:
- Σπονδυλοδεσία: Αυτή είναι μια χειρουργική επέμβαση που χρησιμοποιείται για τη σταθεροποίηση και διόρθωση της καμπυλότητας της σπονδυλικής στήλης σε πιο σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης.
- Ρομποτική Χειρουργική Σπονδυλικής Στήλης: Αυτή είναι μια τεχνολογικά προηγμένη μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ακριβέστερη και ασφαλέστερη εκτέλεση της σπονδυλοδεσίας στην αντιμετώπιση της σκολίωσης.

Εκτός από τις κύριες θεραπευτικές επιλογές, υπάρχει και η εξής επιλογή:

Φυσικοθεραπεία (Μυϊκή Ενδυνάμωση): Η φυσικοθεραπεία και οι ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της πλάτης και του κορμού μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της στάσης του σώματος και της ευλυγισίας, στην υποστήριξη της σπονδυλικής στήλης καθώς και στην ανακούφιση από τον πόνο που μπορεί να σχετίζεται με τη σκολίωση. Ωστόσο, δεν διορθώνουν την ίδια την καμπυλότητα.

Ποια είναι η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της σκολίωσης;

Η έγκαιρη διάγνωση της σκολίωσης είναι κρίσιμη, ειδικά κατά την περίοδο της ταχείας ανάπτυξης στην παιδική και εφηβική ηλικία. Η έγκαιρη ανίχνευση επιτρέπει την έναρξη της κατάλληλης θεραπείας, όπως η χρήση κηδεμόνα, η οποία μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της καμπυλότητας και την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση.

Η στενή παρακολούθηση και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την πρόγνωση και την ποιότητα ζωής των ατόμων με σκολίωση. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό οι γονείς και οι παιδίατροι να είναι ευαισθητοποιημένοι για τα σημάδια της σκολίωσης και να αναζητούν εξειδικευμένη ιατρική συμβουλή όταν υπάρχουν υποψίες.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της σκολίωσης αν δεν αντιμετωπιστεί;

Εάν η σκολίωση δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, ιδιαίτερα οι πιο σοβαρές μορφές, μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες επιπλοκές. Αυτές περιλαμβάνουν την προοδευτική επιδείνωση της καμπυλότητας, η οποία μπορεί να προκαλέσει αισθητικά προβλήματα, χρόνιο πόνο στην πλάτη, μειωμένη λειτουργικότητα, δυσκολία στην αναπνοή λόγω της θωρακικής παραμόρφωσης και της πίεσης στους πνεύμονες, και σε σπάνιες περιπτώσεις, καρδιαγγειακά προβλήματα. Η ψυχολογική επίδραση της σκολίωσης δεν πρέπει επίσης να υποτιμάται, καθώς η παραμόρφωση του σώματος μπορεί να επηρεάσει την αυτοπεποίθηση και την κοινωνική ζωή του ατόμου.